Deze column verscheen eerder in MjamTaart.
Chocolade is uniek. Het is een etenswaar met veel bijzondere bestanddelen. Er zitten maar liefst meer dan 400 stoffen in chocolade, twee keer zo veel als in de meeste andere voedingswaren. En een deel van die stoffen valt onder de geneesmiddelenleer. Maar wat kan bij chocolade van invloed zijn op je gemoed?
Zuiver als etenswaar bezien, is er één mogelijk effect. Chocolade bestaat voor 50% uit vetten en 50% uit koolhydraten. Deze combinatie is bijvoorbeeld ook bij cake of ijs terug te vinden. Een dergelijke combinatie kan de hoeveelheid endorfine in je hersens doen toenemen. Endorfine vermindert pijn en geeft een gevoel van welbevinden en geluk. Zo kan ook een gevoel van hunkering naar chocolade ontstaan, maar de vraag is daarbij wel of dit de grens van verslaving kan overschrijden.
Aan de farmacologische kant van chocolade, de wereld van de geneesmiddelen, zitten meer mogelijke effecten. Zo zijn er stoffen in chocolade die lijken op anandamides. Deze stoffen komen in grote hoeveelheden voor in marihuana en kunnen een euforisch gevoel teweegbrengen.
Een andere groep stofjes zijn de biogene amines. De interessantste daaronder is de in het Engels afgekorte PEA (Phenethylamine). Deze stof heeft de bijnaam “chocolate amphetamine” gekregen. PEA is van nature in het menselijk lichaam aanwezig en heeft invloed op het zenuwstelsel. Het speelt een belangrijke rol bij de gevoelens die je hebt als je verliefd bent.
Daarnaast zitten er ook methylxantines in chocolade, waaronder de cafeïne die je terugvindt in je espresso of cappuccino. Naast de cafeïne heeft chocolade een unieke stof: theobromine. Het is vergelijkbaar met cafeïne maar minder sterk en langzaam werkend.
En tot slot, zitten er ook nog stofjes in chocolade die terug zijn te vinden in alcohol. Deze THBCs en TIQs kunnen de stemming reguleren en ze worden in verband gebracht met alcoholverslaving.
Bij elkaar is dit op zich een opzienbarende lijst stoffen. Maar het gaat in alle gevallen wel om heel kleine hoeveelheden. Voor bijvoorbeeld eenzelfde effect als marihuana moet iemand 11 kilo chocolade achter elkaar verorberen, iets wat feitelijk onmogelijk is. Hoewel er veel wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar allerlei stoffen en hun effecten, is een alles overkoepelde omschrijving niet voorhanden en misschien zal die ook wel niet komen.
Ik heb nog nooit gehoord van iemand die moest afkicken van chocolade zoals je dat zou moeten doen van bijvoorbeeld cocaïne, heroïne of alcohol. Lichamelijke aftakeling is ook niet iets wat aan chocolade zal worden gekoppeld, het tegendeel is eerder waar (over de mogelijke positieve gezondheidseffecten wil ik het graag nog een keer hebben).
Daar komt voor mij nog iets bij. Als het gaat om chocolade ben ik een grootgebruiker en zou ik zeker behoren tot de doelgroep chocoaddicts. Maar ik beleef pas echt plezier bij producten waar persoonlijke aandacht aan is besteed. Chocolade vind ik een genot als er naar een intense smaakbalans is gestreefd. De meeste supermarktrepen of snoepgoed wekken mijn interesse niet op en kan ik met gemak laten liggen. Zou dat ook zo zijn als chocolade een onweerstaanbare aantrekkingskracht zou hebben?
Ik geloof alles bij elkaar niet dat we chocolade een drug moeten noemen. Ontzettend plezierig voedsel is het wel!